Canan Ergüder: Dürüstlük no filtre demek

Canan Ergüder stüdyoya kuaförden geliyor. Sarı, kıvır kıvır saçları ve masmavi gözleriyle bana Meg Ryan’ı anımsatıyor. Elindeki matarada kahvesi bitmiş. Ona filtre kahve koyuyorum. Çok dobra. Mesleğinden sade kalmanın en uygunu olduğunu öğrendiğini söylüyor ve anlattıklarıyla bir defa daha büyülüyor. Başlıyoruz muhabbete…

◊ Yeni oyununla başlayalım, ‘Bir mor ve ötesi Müzikali: ARAF’, ne anlatıyor?

Bir Hamlet uyarlaması diyebiliriz. Hamlet’in öyküsünü Mor ve ötesi müzikleriyle harmanlayarak üç farklı vakit diliminde anlatıyor. 1600’ler, 1900’ler ve günümüz. Ama bizim oyunumuzda Hamlet Oyunbozan; Danimarka Araf oldu. Ben kraliçe Gertrude’u yani Camgezer’i canlandırıyorum. Her karakter bir müzik ismi.

◊ 16’ncı yüzyıldan 17’nci yüzyıla geçiş sırasında yazılmış bir kıssa. Bir metnin bu kadar yeniliğini müdafaasını neye bağlıyorsun?

İnsanın buhranı çok aktüel bir husus. Yıllar geçse de insanın naturası değişmiyor. Birçok insani hissin ön planda olduğu bir metin. Sırttan bıçaklama, kandırma yahut uyutma üzere mevzular aslında günümüzde olan, ezelden beridir gelen bir şey. Beşerler da nedense dürüst olmaktan çok daima birbirlerini kandırma yoluna sapıyorlar.

◊ Sence neden beşerler dürüst olmuyor?

Korkuyorlar, en derinine inersek mevt korkusuna kadar giden bir şey. Dürüst olmak hem çok kolay hem de çok sıkıntı.

◊ Toplumsal medya döneminde ne kadar dürüstüz?

Filtre yoktur demek zorunda kalıyoruz, artık dürüstlük bu. Yani dürüstlük ‘No filtre’ demek… Baştan sona kandırmaca.

◊ Sen ne kadar toplumsal medyada vakit geçiriyorsun?

Çok az. Sevmiyorum, ayak uyduramıyorum… “Sosyal medyada değilim” diyemem ancak faal olamıyorum ve orada olanları hayretler içinde izliyorum. Beşerler neler neler yapıyor! Lakin bir yandan artık para kazanma yolu da bu, kendi kendime “Canan bir an önce sen de bu toplumsal medyayı kullan” diyorum lakin hakikaten çok sıkılıyorum. Bir poz kültürü var. Lakin ‘pozun doğal olacak’ üzere şeyler de bana doğallık dışı geliyor.

◊ Pekala sen doğal olmayı beceriyor musun?

Kendi hayatımda her vakit doğallığı seven biriyim ve beceriyorum. Kanser sonrası bir karar aldım, bunu ne kadar uygulayabileceğim bilmiyorum.

◊ Nedir o?

İçime bir şey çekmek ya da içime bir şey enjekte edilmesi, geçirdiğim hastalıktan sonra yapmamam gereken bir şey üzere geldi bana. Buna ne kadar dayanabilirim diye bakıyorum. Kazayaklarım çıktı, alnımdaki çizgiler bariz, gülümseme çizgilerim muhakkak, bunlarla barışık bir biçimde yaşamaya çalışıyorum. Kendimce yüz yogası yapıyorum. Lakin televizyonda görüyorum ki bayanların bir kısmı ya yüzünü oynatamıyor ya da yüzü süper görünüyor lakin boynu yaş almış…. İnsan tekrar de ben de bir şey yaptırsam üzere şeyler hissediyor zira bu türlü bir baskı var. Her gün ‘Elimden geldiğince nasıl hoş kalabilirim’ diyorsun, bu bir savaş. Her gün aynada yüzüme bakıp ‘Evet, yaşlanıyorum lakin bunu güzelce yapmaya çalışacağım’ diye karar alıyorum. Yeniden de bu o kadar zorlaşıyor ki… İnsanların fotoğrafların altına yazdıkları yorumlar inanılmaz.

◊ Buna maruz kalıyor musun?

Evet, ‘İstanbul Ansiklopedisi’ diye bir proje yaptım, yakında çıkacak. Tanıtımı yayımlandı. Beşerler çok hoş reaksiyon gösterdi lakin altına yazılan birtakım yorumlar vardı ki…

◊ Ne yazmışlar?

“Savcım sana ne oldu” yazanlar vardı (2010’da ‘Behzat Ç.’ dizisinde savcı karakterini canlandırmıştı). Bunlar benim imajıma, yaşlanmış olduğuma dair şeyler, yani ben bu türlü yorumluyorum, öbür türlü nasıl yorumlayacağım? “Savcım sana ne oldu?” Ne oldu bilmem. Ortadan 15 sene mi geçti? Kanser mi oldum? Çocuk mu doğurdum? Üzerimden hayat mı geçti? Pekala, bunu yazanlar, size ne oldu? 15 yıl
evvel siz neydiniz? Ben tıpkı kalamam, delirdiniz mi?

◊ Kızıyor musun bu yorumlara?

Yumruk atasım geliyor! Sen de çocuktun, kazık kadar oldun. O kadar hadsiz ve duyarsızlar ki, kendilerinde hak görüyorlar.

◊ Bilhassa genç yaşta yüzlerine dokunan, birbirine benzeyen oyuncular hakkında ne düşünüyorsun?

Bazı genç oyuncuları birbirinden ayırt edemiyorum. Diziler birbirleriyle tıpkı; birebir şeyler oynanıyor, birebir yüzler, birebir boncuk yaşlar… Hoşluk kavramı da daima birebir, ben değişik bir insan gördüğümde heyecanlanıp “Ah işte bu kim acaba” diyorum.

‘PİJAMA-PALTO ÜNİFORMAM, HER SABAH ÜZERİMDE’

◊ Kenan Ece’yle dokuz yıldır berabersiniz, yedi yıldır evlisiniz. İki tıpkı hayale sarılmış, tıpkı meslekteki insanın birebir konutta olması nasıl?

Birbirimizi anlıyoruz. Ben oyuncu olmayan bir insanın benim hayatımı anlamasını düşünemiyorum. Zira bazen yok oluyorum, bazen daima oradayım.

◊ Eşinin ve senin birebir anda işiniz olduğunda ne oluyor?

Eşimin oyunculuk dışında artık hayatında var olan diğer bir işi daha var. Babasıyla birlikte ortak olup ‘Hermosa’ isminde artizanal çikolata ve macaron dükkânı açtılar. Çikolata ve macaron’un yanı sıra ‘gelato’ yani İtalyan dondurması da üretiyor. Kenan bunun için İtalya’ya gidip eğitim aldı. Büyük bir özveriyle bu dükkânın üstüne titriyor. Buna oyunculuk da eklenince, haliyle ben de çalışıyorsam vakit idaresi sıkıntı olabiliyor lakin sorumluluklarımızı paylaşarak ve ailemizden yardım alarak bir halde hallediyoruz.

◊ Oğlunuz Demir 7 yaşında. Onun varlığı rutinini nasıl etkiledi?

Benim hayatım; gece kaçta yatarsan yat, sabah 6.00’da uyanmalısın halinde. Uyanıyorum, akabinde kahvaltısını hazırlıyorum. Sonra onu kapıdan çıkarana kadar geçen mühlet bir olay. Pijama-palto üniformam, her sabah üzerimde, onu servise bindiriyorum. Sonra ya spor ya uyku…

◊ Anne-babasının ünlü olması onu nasıl etkiliyor?

Demir ünlü olduğumuzun farkında, daha çok dalga geçiyor. Ben onu koruyorum zati, fotoğrafını paylaşmama kararı aldık, internette dönen evvelce paylaştığımız yalnızca bir-iki karesi var. İnsanların benimle fotoğraf çektirdiğinin de farkında. Lakin acayip şeyler yapanlar da oluyor. Çocuğun yanında gelip “İyi misin? Uygunsun iyisin” üzere şeyler diyenler çıkıyor. Beni sevdikleri için söylüyorlar lakin yanımdaki küçük çocuğun da bunları yaşamış olduğunu düşünmüyorlar.

‘TOPLU TAŞIMAYA BİNEN BİR OYUNCUYUM’

◊ 14 yıl evvel Savcı Esra ile bir anda tanındın, sonra ‘Güllerin Savaşı’ geldi…

Aslında bir anda tanınmadım. ‘Binbir Gece’den sonra 1,5 sene oturdum bekledim, işsiz kaldım… Kendime de o işten sonra kelam verdim, bir mühlet berbat karakter oynamayacağım diye.

◊ Tanınmayı sevdin mi?

Ben tanındığımın farkındayım, bu rahatsız da etmiyor, o denli de yaşamıyorum. Büyük manalar yüklemiyorum. Toplu taşımaya binen bir oyuncuyum.

◊ Bu meslek sana ne öğretti?

Sade kalmayı, sade kalmanın en düzgünü olduğunu, birebir vakitte hayatta her istediğimin her vakit olmayacağını…

◊ Oysa oyunculara bakınca güya her istediklerine kavuştukları sanılabiliyor…

Hiç o denli bir şey yok. Mesela bir gün varsın, bir gün mahrum; bir gün gençsin, bir gün yaşlısın. Bir gün gittiğin roller artık sana gelmeyecek.

◊ Bunlara karşı ne yapmalı?

Metanetli olmak, her şeyi takmamak gerekiyor. Kendini bilmen lazım. Kendini bildiğinde daha sağlıklı bir beyin ve daha sağlıklı bir kalple hareket edebiliyorsun. O vakit öbürleri seni yolundan çıkaramıyor. Azimli olmak değerli, bu meslekte düşe kalka bir yerlere varıyor insan.

‘KEMOTERAPİ SIRASINDA MENOPOZA GİRDİM’

◊ Şu sıralar nasıl hissediyorsun?

Kanser sonrası müzik söylemeye ve dans etmeye tekrar başladım. Bu hayatımda çiçek açtıran bir şey. Hayatta yapmak isteyeceğim şeyleri yapmaya odaklanıyorum.

◊ Geçirdiğin kanserle ilgili süreçleri daha evvel konuşmuştuk. Lakin senin anlattıkların her vakit okuyanlara ve bu hastalığı yaşayanlara ilham veriyor… Ne demek istersin?

Bu hastalığı geçirenler, geçirmekte olanlar yahut geçirip de benimle bağlantı kuranlar oluyor, onlardan tecrübemi esirgemiyor, daima konuşuyorum. Bunun dışında şanslıyım ki hayat bir biçimde devam ediyor. Yalnızca günümü yaşamaya çalışıyorum. Altı ayda bir denetimlerim var ve bunlar sırasında panikleyebiliyorum. Zira beden değişen bir varlık. Bunun içerisinde kanserden sonraki devrin bana getirdiği menopoz var. Aslında olacaktı lakin daha yakın bir vakitte oldu.

◊ Zor muydu menopoz süreci?

Menopozla baş etmek her bayanın yaşayacağı bir şey. Hastalığın yanında bunu çok genç yaşayan beşerler da var. Mesela göğüs kanserindeki tedavisi yüzünden 30 yaşında bir bayan menopoza girmek zorunda kalabiliyor. Ve bu bedene çok ağır tesir edebiliyor. Ben kemoterapi sırasında menopoza girdim. Yağlanma, evvelden verebildiğin kiloları çabuk verememe, uykusuzluk üzere değişimler oluyor. Uykusuzluk hayatımın çok büyük bir kesimi.

◊ Ne yapıyorsun bu bahiste?

Yardım almak, hakikat beslenmek ve mümkün olduğunca alkolden uzak durmak gerekiyor. Gerilim idaremizle ilgili gerçek kararlar almak kural oluyor. Bu değişimler biraz ağır gelebiliyor beşere. Sağlıklı bir yaşama gerçek adım atmak en hakikat karar. Beden evvelden yaptığı şeyleri yapamadığı vakit aslında bize değerli bir ileti vermiş oluyor. Bize de onu dinlemek kalıyor.

‘UNUTMAM FAKAT HAYATIMI İNTİKAM ÜZERİNE KURMAM’

◊ mor ve ötesi müziğiyle daha evvel ortan nasıldı?

İyiydi, artık de kendime kocaman bir playlist yaptım. 18-19 müzik var. Hepsi oyunda tahminen söylenmiyor, birkaçı yalnızca iki mısra söyleniyor ancak ne dediğini bilmek için müziklerin tamamını dinlemek istemiştim. Kendilerine has bir tarzları var, artık onları tanıyabiliyorum. Müzikleri de motamot o denli. Apayrı, çok harikulade şairler. Kelamlarının bu kadar ‘Hamlet’e uyumlu olması, müziklerin 17’nci yüzyılda yazılmış bir metinle bağdaşması da süper bir şey.

◊ mor ve ötesi’nin seni en vuran müzikleri hangileri?

‘Araf’ ve ‘Oyunbozan’. ‘Oyunbozan’ı Şifanur Gül seslendiriyor, billur üzere bir ses. Aranjeleri Kaan Aslan yaptı, hepsi inanılmaz.

◊ Oyununuz birebir vakitte bir intikam alma kıssası. Bazıları yıllar geçse de yapılanları unutmuyor nitekim. İntikam duygusu olan bir bayan mısın?

Unutmam lakin hayatımı intikam üzerine kurmam. Herkes tarafından sevilmek zorunda değilim. Ben de herkesi sevmek zorunda değilim. Ayrıyeten kimi insanı hayatından çıkarırsın zira sana yeterli gelmiyordur. Benim hayatımdan çıkardığım insan da oldu, hayatından çıkarıldığım insan da oldu. Lakin ben berbat biri değilim, bunu biliyorum…