Şoke eden gerçek gizli belgeler sayesinde açığa çıktı! Saray’ın çatısının altındaki ajandan yıllarca haberi olmamış!
Ülkenin iç istihbarat teşkilatı MI5’a ilişkin dokümanlar, çatısı altında yaşayan bir Sovyet casusu olduğu gerçeğinin yaklaşık 10 yıl boyunca Kraliçe’den saklandığını gözler önüne serdi.
Söz konusu casus, Kraliyet Fotoğraf Koleksiyonu’nun koruyucusu sanat tarihçisi Anthony Blunt’tı. Kraliçe’nin maiyetindeki en kıymetli isimlerden biri olan Blunt, 1964 yılında bir Sovyet casusu olduğunu, bu rolünün 1930’lardan beri devam ettiğini itiraf etmişti.
MI5’ın yayımladığı evraklara nazaran, Blunt İkinci Dünya Savaşı boyunca Ruslar ismine casusluk yaptığını itiraf etse de bu gerçek Kraliçe Elizabeth’e neredeyse 9 yıl sonra yani 1970’lerin başlarında söylendi. Yeniden tıpkı evraklara nazaran, Kraliçe Blunt’ın casus olduğunu öğrendiğinde her vakit olduğu üzere “çok sakin ve hiçbir formda şaşkınlık içermeyen” bir reaksiyon verdi.
Aslına bakılırsa her şey yolunda gitseydi Kraliçe gerçekleri çok daha uzun bir mühlet öğrenmeyebilirdi. Lakin Blunt çok ağır kanser hastasıydı ve sayılı günleri kalmıştı. Hükümet yetkilileri, Blunt’ın vefatı halinde gerçeğin daha fazla örtbas edilemeyeceğinden kaygı ediyordu. Gazeteciler çoktan kokuyu almış, Blunt’ın ikili ömrünü soruşturmaya başlamıştı. Blunt’ın hayatını kaybetmesi halinde, yayın yoluyla hakaret suçlamasıyla karşı karşıya kalma riski de ortadan kalkacak haberin patlamasının önünde hiçbir mani kalmayacaktı.
ŞÜPHELER 13 YIL EVVEL BAŞLAMIŞTI
Yetkililer Blunt’ın bir casus olabileceğinden 1951 yılında şüphelenmeye başladı. O tarihte, Blunt’ın kendisi üzere Sovyet casusu olan yakın arkadaşları Guy Burgess ve Donald Maclean, İngiltere’yi terk edip Sovyetler Birliği’ne sığındı.
Blunt ile Burgess, 1930’lu yıllarda Cambridge Üniversitesi’nde birlikte okumuştu. O vakitten beri yakın arkadaş olan ikili kısaca Cambridge Beşlisi olarak anılan casuslar topluluğunun üyeleriydi.
İkinci Dünya Savaşı sırasında MI5 için çalışan Blunt, 1951 yılından sonra İngiltere Güvenlik Servisi tarafından tam 11 sefer sorgulandı lakin her seferinde casusluk yaptığını reddetti.
Ancak ABD’li Michael Straight’in FBI’a verdiği bir söz Blunt’ın sonu oldu. Straight, sözünde Blunt’ın kendisini Rusya için ajanlık yapmaya ikna ettiğini söyledi.
Nisan 1964’te MI5 bünyesinde misyon yapan sorgu uzmanı Arthur Martin, Blunt’la yüzleşti ve ona bildiklerini anlatması karşılığında yargılanmama kelamı verdi.
CEVAP VERİRKEN RAHATSIZ OLMUŞ
Blunt’ın itirafının tamamı da birinci kere bu dokümanlar sayesinde ortaya çıktı.
Buna nazaran, Blunt tabirinde savaş vaktindeki faaliyetlerinin yanı sıra, savaştan sonra da Rusya İstihbarat Kurumu’yla temasta olduğunu söyledi. Burgess ve Maclean’in ülkeden ayrılmasından evvel hatırlayamadığı bir sebepten dolayı “Peter” isimli bir Rus’la tanıştığını tabir eden Blunt, “Peter beni de kaçmaya teşvik etti lakin reddettim” sözlerini kullandı.
Martin’in raporunda da Blunt’ın konuşurken “rahat olmadığı”, her sorunun akabinde “uzun bir sessizlik geldiği” bu esnada Blunt’ın vereceği “cevap konusunda kendisiyle tartışıyor üzere göründüğü” vurgulandı.
Blunt’ın Kraliçe Elizabeth’in maiyetinde çok kıymetli bir yere sahip olmasına rağmen, MI5 dışında çok az kişi bu itirafa dair bilgilendirildi. Dönemin İçişleri Bakanı ile en üst seviye kalemi Blunt hakkında bilgisi olan az bireyden biriydi. Kraliçe’nin özel sekreterine ise Blunt hakkında bir suçlama olduğu ve MI5’ın kendisini sorgulamaya niyetlendiği bildirildi.
Ancak ve lakin Blunt’ın çok önemli bir hastalığa yakalanması durumunda Kraliçe’ye resmen bilgi verileceği de kararlaştırıldı. Bunun sebebi Blunt’ın mevti halinde geçmişinin basında yer alabileceği kaygısıydı.
MUHTEMELEN BİLİYORDU
Mart 1973 tarihli bir öbür evraka nazaran, Kraliçe’nin özel sekreteri kendisine Blunt hakkındaki gerçekleri aktardı. Dokümanda, “Bütün anlatılanları çok sakince ve hiç şaşırmadan dinledi: Yıllar önce Burgess/Maclean olayından sonra Blunt’tan da şüphelenildiğini hatırlıyordu” sözleri yer aldı.
Blunt’ın biyografisini kaleme alan müellif Miranda Carter, BBC’ye yaptığı açıklamada, birilerinin durumu Kraliçe’ye 1965 yılından sonra gayrı resmi olarak anlattığını kestirim ettiğini söyledi.
Carter, “Yetkililerin makul inkâr perdesi arkasında kalmak istediğine inanıyorum. Kraliçe’nin sakince ve şaşırmadan reaksiyon vermesi bana bu durumu esasen bildiğini düşündürüyor” diye konuştu.
Blunt’ın geçmişi nihayet 1979 yılında Başbakan Margaret Thatcher imzalı bir Avam Kamarası açıklamasıyla kamuoyuna ifşa edildi. Şövalyelik unvanı geri alınan Blunt, 1983 yılında 75 yaşındayken hayatını kaybetti.
