471 gün sonra… Gazze’de silahlar sustu
7 Ekim 2023’te Hamas’ın İsrail içine yönelik akınlarıyla başlayan savaşta 471 gün sonra birinci uzun müddetli ateşkes dün üç saatlik gecikmeyle TSİ 12.15’te yürürlüğe girdi ve silahlar sustu. Ateşkes ilanından sonra ise Gazzeliler sevinç şovları düzenledi. On binlerce Gazzeli İsrail hücumları altında harabe haline gelen meskenlerine dönüş için yollara döküldü. İnsani yardım TIR’ları da ateşkes muahedesi çerçevesinde Gazze Şeridi’ne girmeye başladı. Fakat ateşkes ilanından kısa müddet evvel rehine listesinin ulaştırılmamış olmasını mazeret eden İsrail, Gazze Şeridi’ni bombalamaya devam etti.
3 REHİNE TESLİM EDİLDİ
Tüm dünyanın beklediği Gazze’deki ateşkes dün gecikmeli de olsa başladı. Son olarak Kasım 2023’te yapılan 1 haftalık ateşkesten bu yana birinci sefer Gazze Şeridi’nde çatışmalar durdu. Lakin sabah saatlerinde İsrail tarafından gelen açıklamalar ve İsrail ordusunun Gazze’nin kuzeyine yaptığı akın sıkıntı elde edilen ateşkes mutabakatı için “yine mi olmayacak” korkusuna neden oldu. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun ofisinden yapılan açıklamada, Hamas’ın özgür bırakacağı 3 esirin listesi gelene kadar ateşkesin başlamayacağı talimatını İsrail ordusuna ilettiği bildirildi. Listenin gecikmesini “teknik saha nedenlerine” bağlayan Hamas ilerleyen saatlerde listeyi arabulucu ülkeler aracılığıyla İsrail’e iletse de ortadaki müddette Gazze’nin kuzeyine saldıran İsrail ordusu 19 kişiyi öldürdü 36 kişiyi yaraladı. İsrail, kendi esirlerinin isimlerinin geç açıklanmasını mazeret ederek Gazze’yi bombalasa da, El Kassam Tugayları dün akşam 3 rehineyi özgür bıraktı.
90 FİLİSTİNLİ İÇİN SEVİNÇ
İsrail ise hapishanelerinde tuttuğu 90 Filistinli mahkûmun hür bırakılmasını geciktirdi. TSİ 01.00 prestijiyle salıverme süreçlerinin hala sürdüğü açıklandı. Yerinden edilen ailelerin kaldığı çadır kampları başta olmak üzere tüm Gazze Şeridi’nde kutlamalar vardı. Filistin bayraklarıyla sokaklara dökülen Gazzeliler direniş güçlerine takviye sloganları attı. İnsani yardım taşıyan TIR’lar da mutabakat kapsamında Gazze Şeridi’ne girişlere başladı. Bölgeye yardım girişlerini yok düzeyine indiren İsrail, mutabakat kapsamında günde 500 ila 600 yardım tırının Gazze’ye girmesine müsaade vermişti. Dün 552 yardım TIR’ı Gazze Şeridi’ne giriş yaptı. TIR’lardan 242’si Gazze’nin kuzeyine geçti.
‘TÜRKİYE’NİN TESİRİ BÜYÜK’
Bu ortada Hamas Siyasi Ofis Üyesi Muhammed Nazzal, Doha’daki ateşkes müzakerelerinde mutabakat noktasına gelinmesinde Türkiye’nin tesirinin çok büyük olduğunu belirterek, “Türkiye hiçbir vakit bu müzakerelerin uzağında değildi ve bilhassa son aylarda yakından takip ettiler. İsrail’in Türkiye’nin faal rolüne itirazları olsa da biz her vakit Türkiye’nin bir formda sürece dahil olması gerektiğini söyledik. Müzakerelerin ve sonucundaki mutabakatın bu noktaya gelmesinde tesirleri çok büyük oldu” tabirlerini kullandı.
‘DENKLEMLERİ DEĞİŞTİRDİK’
İsrailli rehinlerin Kızılhaç yetkililerine teslim edilmesinin akabinde konuşan El Kassam Tugayları Sözcüsü Ebu Ubeyde “Aksa Tufanı” uğraşının denklemleri değiştirdiğini ve ateşkes mutabakatına bağlı olduklarını belirterek “Tüm dünya direnişçilerin destansı çabasına şahit oldu” dedi.
İŞTE BİRİNCİ REHİNELER
Ateşkesin geç başlamasına neden olan krizin çözülmesiyle Hamas, 3 bayan İsrailli rehineyi özgür bıraktı. İşte Gazze’de 471 gündür tutulduktan sonra özgürlüklerine birinci kavuşanlar:
– Romi Gonen: 23 yaşındaki Gonen, 7 Ekim 2023’te Gazze hududunda düzenlenen Supernova müzik şenliğinden kaçırıldı. Hamas militanlarının baskını sırasında arkadaşlarıyla birlikte bir arabada olan Gonen, annesini arayarak “vurulduğunu ve kanaması olduğunu” söyledi; daha sonra kendisiyle irtibat kesildi. Gonen’in telefonunun daha sonra Gazze’de sinyal verdiği tespit edildi.
– Emily Damari: 27 yaşındaki Damari, Gazze’ye yakın Yahudi yerleşimlerinden biri olan Kfar Aza kibbutzundan kaçırıldı. Tıpkı vakitte İngiliz vatandaşı olan genç bayan, 7 Ekim’de yakınlarına gönderdiği son iletide Hamas militanlarının konutuna ateş açtığını yazdı. Birebir mahalleden olan ve baskında sağ kurtulan arkadaşı Bar Kislev, Damari’nin arabasının militanlar tarafından ele geçirildiğini söyledi.
– Doron Steinbracher: 31 yaşındaki Steinbracher, Damari’yle tıpkı yerden, Kfar Aza kibbutzundan kaçırıldı. Görgü şahitlerine nazaran, kibbutzu basan yaklaşık 10 Hamas militanı Steinbracher’ın kaldığı meskenin bahçesini karargâh olarak kullandı. Genç bayan bir mühlet ailesiyle bağlantısını sürdürmeyi başardı; lakin sabah 10.30 sıralarında militanların konutuna girdiğini ve onu götürdüklerini bildiren bir ses kaydı gönderdi.
KASSAM’DAN REHİNELERE ARMAĞAN
Serbest bırakılan İsrailli rehinelerin ellerinde El Kassam Tugayları tarafından verilmiş armağan paketleri olduğu dikkat çekti. Armağan paketlerinde, ikramlık eşyaların ve esaret günlerine ilişkin fotoğraflarla birlikte Gazze fotoğrafları bulunduğu belirtildi.
GAZZELİLER KONUTLARINA DÖNÜYOR
EKİM 2023’ten bu yana devam eden savaşta tekraren yerlerinden edilen Gazzeliler, ateşkesin yürürlüğe girmesiyle konutlarına hakikat yola çıktı. Çadırlarını, giysilerini ve ferdî eşyalarını kamyonlara, yük otomobillerine ve sırtlarına yükleyen binlerce kişi, harap olmuş sokaklardan ve yollardan geçerek bir vakitler yaşadıkları mahallelerine dönmeye başladı. İsrail savaş uçaklarının aralıksız bombardımandan kurtulmanın memnunluğunu yaşarken pek birçoklarını konutlarının yerinde enkaz beklese de bölge halkı savaşın bitmesinden mutlu. El Cezire’ye konuşan Filistinli Enver, savaştan evvel kaldığı Refah kentine döneceğini, “eğer meskeni yıkılmışsa sekiz kişilik ailesi için enkazına bir çadır kuracağını” anlattı. Lakin harabeye dönen bölgenin yine inşasının milyarlarca dolara mal olacağı ve on yıllar sürebileceği bedellendiriliyor. Amerikan NBC News’ın savına nazaran, yine inşa sürecinde 1.9 milyonluk nüfusun bir kısmının “Endonezya üzere üçüncü ülkelere süreksiz olarak gönderilme ihtimali” tartışılıyor.
SMOTRİCH’TEN TUHAF AÇIKLAMA: ‘SAVAŞ DEVAM EDECEK’
Ateşkes mutabakatının önündeki en büyük mahzurlardan olan İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun çok sağcı ortaklarından da mutabakatın yürürlüğe girmesiyle birlikte açıklamalar ve ataklar geldi. Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben Gvir ve partisinden isimler hükümetten istifa ederken, Maliye Bakanı Bezalel Smotrich “rehinelerin hür bırakılmasının akabinde savaşın süreceğini” söyledi. Daha evvelki açıklamalarında ateşkes yapılması halinde istifa edeceğini belirten Smotrich, Başbakan Netanyahu’dan “uzun vadede Hamas’a karşı gayretin süreceği konusunda garanti aldığını” söyledi. Rehinelerin hür bırakılmasından çabucak sonra “mutlak zafere kadar savaşa dönme misyonunun beklediğini” söyleyen Smotrich, Hamas’ın büsbütün ortadan kaldırılması için “Gazze Şeridi’nin denetiminin büsbütün ellerine geçirileceğini” belirtti.
GİDERAYAK GAF YAPTI
ABD Lider Joe Biden, bugün düzenlenecek yemin merasimi öncesinde son kere Gazze’deki ateşkese ait açıklamalarda bulundu. Biden şunları söyledi: “Ateşkes bizim desteğimizle sağlandı. Katar ve Mısır’ın da takviyesi ateşkesin yürürlüğe girmesinin yolunu açtı, müzakereler hiç kolay değildi. Gazze’deki bu muahedenin büsbütün uygulanmasını bekliyorum.” 3 yerine 2 rehine bırakıldı diyerek başkanlık periyodundaki son gafını da yapan Joe Biden, İsrail ve Lübnan ortasında yaptıkları çalışmalarla da Lübnan’da ateşkesi sağladıklarını kaydederek, “Lübnan’da çok hoş bir fırsat var ve Hizbullah’ın olmadığı bir gelecek bekliyor. Suriye’de de Esad ve Hizbullah olmadan özgür hükümetler kuruluyor. Bölgede ülkeler daha sağlıklı bir geleceğini yolunu arıyor” dedi.
