100 yıllık ömrün sırrı İkarya’da! Neredeyse hiç bunama hastalığı yok… İkaryalıların sağlıklı yaşam formülü nedir?

Dünya genelinde sağlıklı ve uzun bir hayat sürme arayışı, birçok insanın gündeminde yer alıyor. Ömür biçimi, beslenme alışkanlıkları ve toplumsal etkileşimler, bireylerin ömür mühletleri üzerinde değerli bir tesire sahip.

Uzun hayatın sırlarını araştıran bilim insanları, farklı bölgelerde yaşayan insanların ömür biçimlerini inceleyerek bu husustaki ipuçlarını ortaya koyuyor.

Bu bağlamda, Yunanistan’ın İkarya adası, dünya çapında uzun yaşayan toplulukların en dikkat cazip örneklerinden biri olarak öne çıkıyor. Ayrıyeten İkarya, ‘mavi bölgedeki’ yerlerden biri olarak tanımlanıyor.

Mavi bölgeler, dünya genelinde insanların ortalama 100 yaşını geçtiği ve sağlıklı bir ömür sürdüğü yerler. Bu kavram, uzun ömür uzmanı Dan Buettner tarafından tanımlandı. İkarya üzere dört yer daha bulunuyor. Bunlar: Japonya’nın Okinawa adası, İtalya’nın Sardunya adası, Kosta Rika’nın Nicoya adası ve Kaliforniya’nın ise Loma Linda bölgesi. Fakat bu bölgeler içinde en dikkat çekeni İkarya!

ADA DÜŞÜK DEMANS ORANIYLA DA DİKKAT ÇEKİYOR

Sağlık, hayat şekli ve ferdî gelişim hususlarında bilgilendirici içerikler sunan Sarah Ann Macklin’in ‘Live Well Be Well’ (İyi Yaşa, Yeterli Ol) podcast programında konuşan Buettner, Yunan adası İkarya’nın dünyanın en uzun yaşayan sakinlerine konut sahipliği yapmasının yanı sıra, etkileyici derecede düşük demans oranlarına sahip olduğunu vurguladı.

‘ORTALAMA OLARAK 8 YIL DAHA UZUN YAŞIYORLAR’

Buettner, programdaki açıklamasında, “İkarya’daki beşerler, ortalama olarak ABD vatandaşlarından yaklaşık sekiz yıl daha uzun yaşıyor ve büyük ölçüde bunama olmadan gerçekleşiyor” dedi.

Ulusal Sıhhat Enstitüleri’ne (NIH) nazaran, şu anda yaklaşık 6,7 milyon Amerikalı Alzheimer hastalığı ile yaşıyor ve bu sayının 2060 yılına kadar 13,8 milyona çıkması bekleniyor.

İKARYALILARIN SAĞLIKLI HAYAT SIRRI NEDİR?

Buettner, İkaria’daki 65 yaş üstü bireylerin yalnızca üç tane çok hafif bunama olayı olduğunu argüman etti. İkaryalıların sağlıklı hayat sırları ortasında, Akdeniz diyetine sıkı bir biçimde bağlı olmaları yer alıyor. Bu diyet, meyve, zerzevat, tam tahıl, baklagil ve zeytinyağı tüketimini içeriyor.

Ayrıca, İkaryalıların diyetinde çok az balık ve et bulunurken, bol ölçüde yeşillik yer alıyor. “Ada sakinleri tertipli olarak yüzlerce yabani yeşillik, hardal, hindiba ve rezene üzere bahçe yeşillikleri tüketiyorlar” diyen Buettner, “Bu yabani yeşillikler, pek çok yeşillikten 10 kat daha fazla atardamar temizleyici antioksidan barındırıyor” sözlerini kullandı.

‘HER GÜN BİTKİ ÇAYI İÇİYORLAR’

İkaryalılar ayrıyeten, ileri yaşlarda zinde kalmalarına yardımcı olabilecek bitki çayı tüketimine de itina gösteriyorlar. “Her gün bitki çayı içiyorlar ve bu çayları konutlarının etrafındaki bahçelerdeki ve tabiattaki bitkilerle hazırlıyorlar” diyen Buettner, “Kekik, karahindiba, adaçayı ve biberiye üzere otlar bu çaylara ekleniyor. 2023 yılında yapılan bir araştırma, çay (yeşil yahut siyah) içmenin bunama riskini yüzde 29 oranında azalttığını ortaya koydu” dedi.

Diğer bir araştırma ise, Güney Afrika’nın tanınan bitkisel çayı rooibos’un, Alzheimer hastalığı semptomlarının tesirlerini azaltabileceğini gösterdi. Buettner, İkaryalıların içtiği çayların iltihap giderici ve hafif idrar söktürücü özelliklere sahip olduğunu belirterek “Bu çeşit içecekler kan basıncını düşük fiyat ve atardamarların pak kalmasına yardımcı olur” ifadelerini kullandı.

GÜNDE 3-5 FİNCAN KAHVE TÜKETİMİN YARARLARI ŞAŞIRTIYOR

Buettner, podcast’te İkaryalıların bol ölçüde kahve içtiklerini de vurguladı. 2010 yılında yapılan bir araştırma, günde 3-5 fincan kahve tüketen bireylerin, ileriki yaşlarda bunama ve Alzheimer riski ile yüzde 65 daha az karşılaştığını gösterdi.

2021 yılında yapılan diğer bir araştırma ise günde 2-3 fincan kahve ve 2-3 fincan çay içen şahısların, bu içecekleri tüketmeyenlere nazaran felç ve bunama riskinin yüzde 30 daha düşük olduğunu ortaya koydu.

Buettner, İkaryalıların toplumsal etkileşim ve doğal antrenman üzere faktörlerin de sağlıklı kalmalarına katkıda bulunduğunu belirtti.

“İkaryalıların yalnızlık ve depresyon yaşama mümkünlüğü, Amerikalılara nazaran çok daha düşük. Depresyondaki bireylerin bunama yaşama mümkünlüğü ise yüzde 50 daha fazla” diyen Buettner, şöyle devam etti:

“İkaria’nın dağlık yapısı, günlük ömürde bile fizikî aktivite gerektirdiği için sakinler sistemli olarak düşük yoğunluklu antrenman yapma fırsatına sahipler. Amerika’da ise birden fazla vakit ofiste yahut televizyonun önünde oturuyoruz, sonra da bunu spor salonunda 30 dakika ile telafi edebileceğimizi düşünüyoruz.”